Nohutta Gluten Var mı?

Gluten hassasiyetine dair bilinç arttıkça, gluten içermeyen gıdalar da merak konusu oluyor. Peki, doğal haliyle bu besinlerden biri olan nohut ve mamulleri, acaba paketli ürün olarak tüketime sunulduğunda da aynı özelliklerini koruyabiliyor mu dersiniz?

Ülkemizde kullanımı milattan önce 3500’lü yıllara kadar uzanan nohut, insan bedeni için pek çok değerli besin öğesi ihtiva eden gıdalardan biri! Besleyiciliğinin yanı sıra işlenmemiş halinin gluten içermiyor oluşu, onu glutensiz beslenen kişiler için oldukça değerli kılıyor. Ancak gluten içeren gıdalarla temas eden nohutlar, haliyle glutensiz beslenen kişiler için riskli hale gelebiliyor. Bu nedenle, paketli ürünlerin etiketini her zaman dikkatlice okumak gerekiyor.

Nohut, Orta Doğu ile Hint mutfağı başta olmak üzere tüm dünya mutfaklarında önemli bir yer tutuyor. Nohudun en çok bilinen rengi sarımtırak bir bej olmakla birlikte kırmızı, siyah ve yeşil renkli nohutlar da yetiştiriliyor. Barbunya ve yer fıstığı ile aynı aileden bir baklagil türü olan bu gıda, “garbanzo fasulyesi” olarak da anılıyor.

Protein, lif, folat, demir ve fosfor açısından oldukça zengin olan nohut salatalarda, sebze ve et yemeklerinde, un yapımında ve benzeri pek çok farklı şekilde değerlendirilebiliyor. Özellikle un yapımında kullanılabiliyor oluşu, onu çok yönlü diyetlerin içine dâhil edilebilecek ideal bir besin kaynağı yapıyor. Peki, acaba kuru nohutların öğütülmesiyle elde edilen nohut unu da glutensiz gıdalardan biri mi?

Nohut Unu Gluten İçerir mi?

Son yıllarda gluten tüketimine dair bilinci geliştirmeye yönelik çalışmalarla birlikte, günlük beslenme düzeninde gluten içeren çeşitli gıdaların yerini alabilecek alternatif arayışları da ortaya çıkıyor. Bu da çölyak hastaları, gluten hassasiyeti bulunan ya da glutensiz diyet uygulaması gereken kişilere ait ihtiyaçların daha fazla fark edilmesini sağlıyor. İşte nohut unu da bu glutensiz gıda arayışlarının sonucunda sağlam bir seçenek olarak ortaya çıkıyor. Çünkü nohut ununda gluten bulunmuyor!

Fındığı andıran tadı ve taneli dokusuyla nohut unu, buğday ununa kıyasla karbonhidrat ve kalori bakımından daha düşük; protein ve lif bakımından ise daha zengin bir içeriğe sahip. Bu da nohut ununu, glutensiz diyetlerde buğday ununun yerine kullanılabilecek güçlü bir ikame yapıyor. Bunun yanı sıra çeşitli mineraller ve vitaminler açısından da yüksek değerlere sahip olan nohut unu, günlük tüketilmesi gereken besin maddelerinin vücuda alınmasına yardımcı oluyor.

Marketlerden alınan nohut unları, üretim tesislerinde bulunan başka maddelerle kontamine olarak (dolaylı yoldan temasta bulunarak) glutenli hale gelebiliyor. Bu yüzden herhangi bir nohut ununu satın almadan önce içerik bilgisini mutlaka dikkatlice okumak gerekiyor.

Nohut Unu Nasıl Yapılır?

Nohut unu hem glutensiz hem de vegan beslenen kişilerce tercih edilebilen, besin değeri yüksek gıdalardan biri. Üstelik bu besleyici unu evde yapmak da fazlasıyla zahmetsiz! Her evde bulunabilecek birkaç malzemeyi kullanarak, kendi glutensiz ve katkısız nohut ununuzu hazırlayabilirsiniz. Nasıl mı? Gelin, birlikte öğrenelim!

Glutensiz Nohut Unu Yapmak için Gereken Malzemeler Nelerdir?

Kuru NohutLimonMutfak RobotuElekFırın Tepsisi

Glutensiz Nohut Unu Nasıl Yapılır?

Nohutlar bir gece öncesinde limonlu ılık suda bekletilir.Suda bekletilip yumuşaması sağlanmış nohutlar bir fırın tepsisine alınır ve yaklaşık 10 dakika boyunca (altın rengine dönünceye dek) pişirilir.Rengi dönmüş nohutlar mutfak robotunda çekilerek toz haline getirilir.Elde edilen un, büyük kalan öğütülmemiş parçaları ayırmak için elenir.

Nohut Ununun Faydaları Nelerdir?

Nohut ununun, doğal bir besin olarak insan vücuduna elbette pek çok olumlu etkisi bulunuyor. Özellikle de ülkemizde kullanımı yaygın olan beyaz unla kıyaslandığında, nohut unu tüketiminin bünyeye sağladığı katkılar daha fazla açığa çıkıyor. Peki nohut ununu diyete eklemek vücuda ne gibi faydalar sağlıyor olabilir?

Besin Öğeleri Yönünden Zengindir

Antioksidan Kaynağıdır

Nohut ununun antioksidanlar yönünden zengin bir besin olduğu biliniyor. Antioksidanlar ise vücudu olumsuz etkileyen serbest radikallere karşı savaşan bileşikler olarak tanımlanıyor.

Tokluk Hissi Verir

Nohut ununun açlık hormonunu düzenleyerek gıda ihtiyacını azaltabileceği düşünülüyor. Ayrıca nohut ununda bulunan protein miktarı buğday ununda bulunandan daha yüksek olduğundan, yiyeceklerde nohut unu kullanmak açlığı azaltmaya ve yakılan kalori miktarını artırmaya yardımcı olabiliyor.

Porsiyon Azaltmaya Gerek Kalmadan Kalori Alımını Düşürmeyi Sağlar

Nohut ununda bulunan kalorinin, beyaz unda bulunandan yüzde 25 daha az olduğu biliniyor. Daha düşük kalorili yiyecekler yemek, alışılan porsiyonu değiştirmeden alınan kalorinin azaltılmasını sağlıyor.

Nohut Unundan Neler Yapılabilir?

Hafif tadıyla hem tuzlu hem de tatlı birçok farklı tarifte kullanılabilen glutensiz nohut unundan sizce neler yapılabilir? Haydi, bir göz atalım!Çorbalarda ve sulu tariflerde doğal kıvam artırıcı olarak kullanılabilir.Pakora (sebzeli börek) veya laddu (küçük tatlı hamur işleri) gibi geleneksel Hint yemeklerinin hamuru hazırlanabilir.Pratik falafel köfte yapımında kullanılabilir.Lezzetli krepler hazırlanabilir.Kek ve ekmek yapımında kullanılabilir.

Nohut Unu ile Glutensiz Ekmek Tarifi

Ülkemizde sıkça tüketilen ve çok sevilen ekmek, yapımında kullanılan unların genel olarak gluten içermesi nedeniyle glutensiz beslenen kişiler için uzak durulacaklar listesinde bulunuyor. Fakat nohut unu sayesinde, ekmeğin o listeden çıkma vakti çoktan geldi!

Glutensiz Nohut Unu Ekmeği Yapmak için Gereken Malzemeler Nelerdir?

3 su bardağı çiğ nohut unu2 su bardağı maden suyu1 tatlı kaşığı dolusu karbonat1 yemek kaşığı sirke (Çeşidi fark etmiyor.)2 yemek kaşığı zeytinyağı1 tatlı kaşığı şeker1 tatlı kaşığı tuz

Glutensiz Nohut Unu Ekmeği Nasıl Hazırlanır?

İlk önce, karbonat bir karıştırma kabına alınarak üzerine sirke eklenir ve köpürüp sönünceye kadar karıştırılır.Daha sonra maden suyu, şeker, tuz ve zeytinyağı da karıştırma kabına alınır.Eklenen malzemeler karıştırıldıktan sonra, nohut unu karıştırma kâsesine yavaş yavaş ilave edilir ve kek hamuru kıvamında bir hamur elde edilene dek çırpılır.Kek kalıbının içi hamurun yapışmaması için güzelce yağlanır.Hamur istenen kıvama geldikten sonra, yağlanmış kalıba boşaltılır ve 190 derecelik önceden ısıtılmış fırına verilir.Ekmeğin pişip pişmediği bir kürdan yardımı ile kontrol edilir. Kürdan ekmeğe batırıldıktan sonra temiz çıkarsa kalıp fırından çıkartılabilir.

*Bu sayfada yer alan açıklamalar, sağlık tavsiyesi ve uyarı niteliği taşımamakta olup sadece bilgi edinimi amaçlıdır.

MD, Prof. Deniz Güney Duman tarafından onaylanmıştır

Kaynaklar:
‘Are Chickpeas Gluten-Free?’’. Beyond Celiac. 2022. (çevrimiçi).‘‘Is Chickpea Flour / Gram Flour Gluten-Free?’’. Beyond Celiac. 2022. (çevrimiçi).Angela Nelson. ‘‘Chickpeas’’. WebMD. 2020. (çevrimiçi).SaVanna Shoemaker. ‘’9 Benefits of Chickpea Flour (And How to Make It)’’. Healthline. 2019. (çevrimiçi).Shereen Lehman. ‘’Chickpea Flour Nutrition Facts and Health Benefits’’. Verywell Fit. 2020. (çevrimiçi).‘‘Gluten Free Chickpea Flour Bread Recipe’’. Turkish Style Cooking. 2022. (çevrimiçi).