Kuru yemiş tabağının en sevilenlerinden biri olan kabuklu fıstık, keyifli anlara ortak olmayı çok iyi biliyor. Peki, gluten hassasiyetiniz varsa ya da çölyak hastasıysanız kabuklu fıstığı siz de eğlenceli vakitlerinize dahil edebilir misiniz? Hadi gelin, cevabı birlikte arayalım!
Kabuklu yer fıstığı damaklarda iz bırakan leziz tadı, enerji bakımından zenginliği ve yüksek besin değeriyle kuru yemişler arasında öne çıkıyor. Özellikle dengeli beslenmeye özen gösteren kişilerin atıştırmalık tercihleri arasında kabuklu fıstık yer alıyor. Ancak kabuklu fıstık bazı bünyeler tarafından sindirilemiyor ve alerjik reaksiyonlara sebep olabiliyor. Peki, kabuklu fıstık çölyak hastaları ve gluten hassasiyeti olan kişiler için de risk oluşturuyor mu? Siz de kabuklu fıstıkta gluten var mı merak ediyorsanız okumaya devam edin!
Yer Fıstığı Gluten İçerir mi?
Healthline sitesinde yayınlanan bir makalede, yer fıstığı glutensiz yiyecekler listesinde yer alıyor. Yani kısacası, yer fıstığı gluten içermiyor. Eğer glutene karşı vücudunuz tepki veriyor ve beslenmenizde gluten içeren gıdalardan uzak duruyorsanız, glutensiz yiyecekler grubunda bulunan yer fıstığını tüketebilirsiniz.
Glutensiz beslenmenizde yer fıstığını tüketebileceğiniz gibi çiğ yer fıstığından üretilen gıdaları da beslenme düzeninize dahil edebilirsiniz. Ancak tabii ki paketlenmiş olarak satın alacağınız çiğ fıstık veya çiğ fıstık içeren diğer gıdaların gluten içermediğinden emin olmalısınız. Bunun için tercih edeceğiniz ürünlerin üzerinde “glutensiz” etiketinin bulunmasına dikkat etmelisiniz.
Kavrulmuş Yer Fıstığında Gluten Var mı?
Çiğ yer fıstığında gluten bulunmuyor fakat yer fıstığı kavrulduğunda işin rengi biraz değişiyor. Yer fıstıkları buğday unu ve tuzla birlikte kavruluyor. Bu nedenle kavrulmuş fıstık gluten içeriyor. Yer fıstıkları kavrulurken kullanılan çok az miktarda un bile gluten tüketmemesi gereken kişilerde karın ağrısı, şişkinlik ve hazımsızlık gibi şikayetlerin ortaya çıkmasına neden olabiliyor. Bu nedenle glutensiz beslenmesi gereken kişilerin kavrulmuş yer fıstığı tüketmemesi gerekiyor.
| Çok az miktarda gluten tüketimi bile glutensiz diyet uygulayan kişiler için potansiyel tehlike unsuru olarak kabul ediliyor. Partikül bulaşmış mutfak araç ve gereçlerinin kullanılması ve yetersiz temizlik dahi çapraz bulaşma riski doğurabiliyor. Kısacası, kavrulmuş yer fıstığında bulunan çok az miktardaki unu göz ardı etmek gluten tüketimine bağlı olarak çeşitli semptomlar yaşayacağınız anlamına geliyor. |
Yer Fıstığı Ezmesinde Gluten Var mı?
Gluten Free Society sitesinde yayınlanan içeriğe göre, yer fıstığı ezmeleri gluten içermiyor. Özellikle son dönemlerde fıstık ezmeleri pek çok tarifte kendisine yer buluyor. Çölyak hastalığına sahip kişiler ise fıstık ezmelerini tariflerine eklemek için içerisinde gluten bulunup bulunmadığından emin olmak istiyor. Ancak bazı istisnai durumlar olabiliyor. Bu nedenle yer fıstığı ezmesi satın almadan önce ürünün “glutensiz” etiketi taşıdığından ve sizin için uygun olduğundan emin olmalısınız.
Yer Fıstığında Hangi Vitamin ve Mineraller Bulunur?
Akademik Gıda Dergisi’ndeyayınlanan Fonksiyonel Bir Gıda: Yer Fıstığı ve Sağlığa Yararları adlı makaleden alınan bilgilere göre, yer fıstığı vitamin ve mineral açısından oldukça güçlü bir içeriğe sahip. Bu sayede insan vücudunun günlük olarak ihtiyaç duyduğu vitamin ve minerallerin bir kısmının karşılanmasında yer fıstığı son derece etkili bir seçenek olarak görülüyor.
Yer Fıstığının Besin Değerleri Nedir?
Yine Akademik Gıda Dergisi’nin yayınladığı makaleye göre yer fıstığı zengin besin değeriyle karşımıza çıkıyor. Bununla birlikte, yine aynı kaynağa göre yer fıstığı etkili bir enerji ve protein kaynağı olarak görülüyor. Fakat makalede yer fıstığının yüksek kalorili ve yağlı bir besin olduğunun da altı çiziliyor. Bu nedenle yer fıstığının aşırıya kaçmadan dengeli bir şekilde tüketilmesi tavsiye ediliyor. Aksi halde, yer fıstığı istenmeyen kilo alımına neden olabiliyor.
Yer Fıstığının Faydaları Nelerdir?
Fonksiyonel Bir Gıda: Yer Fıstığı ve Sağlığa Yararları isimli makaleden alınan bilgilere göre, yer fıstığının faydaları şu şekilde sıralanıyor:
- Yer fıstığında bulunan vitamin ve minerallerin beynin normal fonksiyonlarını korumaya katkı sağlayabileceği belirtiliyor.
- Yer fıstığındaki yağlar, polifenolik adı verilen asit grubunu içinde barındırıyor. Vücuda zararlı olan nitro aminolarla mücadele eden bu asitlerin, sindirim sisteminin ideal fonksiyonlarını sürdürmeye yardımcı olabileceği paylaşılıyor.
- Yer fıstığı, triptofan adlı bir madde içeriyor. Serotonin olarak bilinen mutluluk hormonunun seviyesini yükselten triptofanın yorgunluk hali gibi problemlere karşı güçlü bir seçenek olduğu belirtiliyor.
- Yer fıstığı çok düşük bir glisemik indekse sahip. Bu sayede yer fıstığının kan şekerinin ideal dengesini korumaya yardımcı olabileceği söyleniyor.
| Başka hangi gıdalarda gluten olup olmadığını öğrenmek için “Gluten Var mı?” kategorimizi ziyaret etmeyi unutmayın! |
*Bu sayfada yer alan açıklamalar, doktor tarafından onaylı olup sağlık tavsiyesi ve uyarı niteliği taşımamaktadır. Sadece bilgi edinimi amaçlıdır. Günlük beslenmenize eklemek istediğiniz besinler hakkında önce mutlaka diyetisyeninize danışmalısınız.
Kaynaklar:
- Çölyak Hastalığında Beslenme, Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü, 2017, (çevrim içi)
- Beda Büşra Özalp , Nilgün Seremet Kürklü, Fonksiyonel Bir Gıda: Yer Fıstığı ve Sağlığa Yararları, Akademik Gıda, 2020, (çevrim içi)
- Oya YÖNAL, Sadakat ÖZDİL, Çölyak Hastalığı, Güncel Gastroentreloji Dergisi, 2014, (çevrim içi)
- 8 Foods to Avoid with a Gluten Intolerance (and 7 to Eat), Healthline, 2023, (çevrim içi)