Çölyak Hakkında Haberler ve Duyurular

Gluten Duyarlılığını Erken Yakalayan Testler

Gluten Duyarlılığını Erken Yakalayan Testler

Gluten içeren bir besin tükettiğinizde vücudunuzda bazı olumsuz etkiler gözlemliyor musunuz? Mesela şişkinlik ya da bulantı gibi… Peki, sadece bu belirtilere bakarak kendinize hemen çölyak hastalığı teşhisi koyabilir misiniz? Tabii ki hayır! Bunun için net olarak teşhisi belirlemek adına geliştirilmiş testler bulunuyor. Bakalım, bu testler ne gibi farklı hastalıkları teşhis edebiliyor?

Glutene karşı vücudunuzun tepki vermesi kesin çölyak hastalığınız olduğu anlamına gelmiyor. Çünkü gluten duyarlılığı (hassasiyeti) yaratan tek hastalık Çölyak hastalığı değil. Çölyak olmayan gluten duyarlılığı ve gluten alerjisi de bu grup altında yer alıyor. Artık geliştirilen ayırıcı testler ile gluten duyarlılığına neden olan hastalığınız belirlenebilir! Peki, bu testler nasıl ve nerelerde uygulanıyor? Gelin, beraber bakalım!

Gluten Duyarlılığında Erken Teşhis Olur mu?

Gluten Duyarlılığını Erken Yakalayan Testler. Gluten Duyarlılığında Erken Teşhis Olur mu?

Şu anda gluten duyarlılığını saptayabilecek özel bir test kiti bulunmuyor. Ama doktorlar çölyak ya da gluten alerjisini serolojik testler ve biyopsiyle teşhis edebiliyor. Bazı durumlarda test sonuçları net bir yanıt veremeyebiliyor. Bu durumda hastanın tükettiği gıdaların takip edilmesiyle hastalık teşhis edilmeye çalışılıyor. Gluten duyarlılığı testlerinin negatif sonuç verdiği hastalar, glutensiz beslenmeyle semptomlarını hafifletebiliyor. Böylece hastalık teşhis edilmiş oluyor. Bunun yanı sıra gluten duyarlılığı hiçbir belirti göstermeden önce teşhis edilemiyor. 

Gluten duyarlılığının sindirim sistemi semptomları çölyak hastalığ

Gluten duyarlılığının sindirim sistemi semptomları çölyak hastalığına göre daha hafif seyretmekte olup genelde şişkinlik, bulantı ve mide ağrısı ile sınırlı kalıyor.

Gluten Alerjisi Kan Testinde Çıkar mı?

Gluten Duyarlılığını Erken Yakalayan Testler. Gluten Alerjisi Kan Testinde Çıkar mı?

Gluten alerjisi diğer bütün alerjiler gibi kan testinde saptanabiliyor. Bunun için kan örneğindeki immünoglobülin E (IgE) antikorlarına bakılıyor ve dereceli olarak gluten alerjisi olup olmadığı anlaşılabiliyor. Ayrıca bazı durumlarda kanda immünoglobülin A sayımı yapılarak da teşhis yapılabiliyor. 

Kan testi dışında uygulanan fiziksel bir testle de gluten alerjisinin anlaşılabilmesi mümkün. Bu fiziksel test “prick testi” olarak biliniyor. Prick testinde içinde az bir miktar gluten bileşiği bulunan bir sıvı sırttan ya da üst koldan vücuda enjekte ediliyor. Daha sonra vücut gözlemlenerek 15-20 dakika içerisinde deride herhangi bir kırmızı nokta oluşup oluşmadığı inceleniyor. Eğer kırmızı nokta oluşumu gözlemleniyorsa gluten alerjisi teşhisi konuluyor.

 Çölyak Testi ile Gluten Hassasiyeti Testi Farklı mıdır?

Gluten Duyarlılığını Erken Yakalayan Testler.  Çölyak Testi ile Gluten Hassasiyeti Testi Farklı mıdır?

Gluten hassasiyeti ile çölyak hastalığı birbirinden oldukça farklı seyrediyor. Çünkü çölyak hastalığı tüm vücudu etkileyen otoimmün bir hastalıkken, gluten hassasiyeti sadece glutenin doğru sindirilememesinden kaynaklanıyor. Ayrıca çölyak hastalığı genetik geçişli olabilmesine karşın gluten hassasiyeti, hayatın herhangi bir döneminde ortaya çıkabiliyor.

Bazı vakalarda çölyak hastalığı ile gluten hassasiyetini ayırt etmek zor bir hal alabiliyor. Bu gibi durumlarda daha derinlemesine bir inceleme yapmak gerekiyor. Çölyak hastalığı otoimmün bir hastalık olduğundan ince bağırsakta da hasar bırakıyor. Bu nedenle ince bağırsağa biyopsi yapılarak, yani ince bağırsaktan bir parça alınıp incelenerek de çölyak hastalığı teşhisi konulabiliyor.

Çölyak hastalığının teşhisinde çoğu doktor ilk önce kan ve genetik testleri uyguluyor. Ancak bu testleri uygulamak mümkün olmadığında ya da test sonuçları yeterli veri sağlamadığında biyopsi uygulanıyor.

Çölyak Olmayan Gluten Hassasiyeti Nasıl Anlaşılır?

Gluten Duyarlılığını Erken Yakalayan Testler. Çölyak Olmayan Gluten Hassasiyeti Nasıl Anlaşılır?

Çölyak olmayan gluten hassasiyeti ile ilgili en büyük zorluk, teşhis koyabilecek bir tanı yönteminin mevcut olmaması. Bu nedenle çölyak dışı gluten hassasiyetini teşhis edebilmek için öncelikle çölyak hastalığı veya buğday alerjisi gibi diğer olası nedenlerin saf dışı bırakılması gerekiyor. Uzmanlar, çölyak olmayan gluten hassasiyeti tanısı koyabilmek için hastalara glutensiz diyet önerebiliyor. Çölyak hastası olmayan kişilerin semptomları glutensiz diyetle hafifliyorsa, bu durumda çölyak dışı gluten hassasiyetinden söz edilebiliyor.

Çölyak Hastalığında Glutensiz Diyet Hayat Boyu Devam Etmeli midir?

Gluten Duyarlılığını Erken Yakalayan Testler. Çölyak Hastalığında Glutensiz Diyet Hayat Boyu Devam Etmeli midir?

Çölyak hastalığı ve gluten alerjisi yaşayan kişilerin hayatları boyunca glutensiz diyet sürdürmeleri gerekiyor. Çünkü gluten bileşiği, bu kişilerde hastalıklarının semptomlarını tetikliyor. Yani bu kişilerin glutensiz diyet yaptıkları dönem süresince hiçbir semptom göstermemiş olmaları, tamamen iyileştikleri anlamına gelmiyor.

National Celiac Association’a göre, çölyak hastası olan kişilerin yarısından fazlası katı bir glutensiz diyet uyguluyor olsa bile hastalığın semptomlarını yaşamaya devam ediyor. Bunun temel nedeni olarak ise istemeden gluten tüketimi yapılması gösteriliyor. Çünkü birçok tablet formundaki ilaçta, sosta, hazır üründe ve hatta diş macununda bile gluten bulunuyor. Detaylı bir glutensiz yiyecekler listesi için Glutensiz Yiyecekler sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.

Evde Çölyak Testi Gerçekleştirilebilir mi?

Gluten Duyarlılığını Erken Yakalayan Testler. Evde Çölyak Testi Gerçekleştirilebilir mi?

Çölyak hastalığının kontrol altında tutulabilmesi için kişinin her zaman takip edilmesi gerekiyor. Bu nedenle çölyak hastalarının çoğu evde kullanılabilen kitleri tercih ediyor. Bu test kitleri antikor temelli oluyor. Evde uygulanabilen çölyak testlerinin sonuçları çevre koşullarına göre değişebiliyor. Bu nedenle test talimatlarının çok iyi okunması ve dikkatle uygulanması gerekiyor.  Yine de hastane koşullarına ulaşamıyorsanız, vücudunuzun glutene nasıl tepki verdiğini görmek için evde uygulanabilen çölyak kitleri iyi birer alternatif sunuyor.

Çölyak test kitlerinden elde edeceğiniz sonuçlar kesin olmamakla birlikte çevre  koşullarına göre değişebilir. Bu nedenle elde edeceğiniz sonuçları kesin bir bilgi için mutlaka hekiminize danışmalısınız.

Çölyak Testleri Eczanelerde Bulunur mu?

Çölyak test kitleri özel ve pahalı ürünler olduğu için her eczanede bulunamayabilir. Ancak bu durumda birçok online kanaldan çölyak test kitlerini temin edebilirsiniz. Kendinizde çölyak hastalığı veya gluten hassasiyetinden şüpheleniyorsanız, evde test yapıp bir sonuca varmadan önce konuyu muhakkak önce hekiminize açmalı ve klinik testlere başvurmalısınız.

*Bu sayfada yer alan bilgiler, öneri ve uyarı mahiyetinde olmayıp yalnızca bilgilendirme amacıyla paylaşılmıştır.

MD, Prof. Deniz Güney Duman tarafından onaylanmıştır.

Kaynak:

ına göre daha hafif seyretmekte olup genelde şişkinlik, bulantı ve mide ağrısı ile sınırlı kalıyor.