Tam buğday unu ve tam buğdaylı gıdalar beslenme düzenimizde büyük bir yer tutuyor. Her geçen gün değişen ve çeşitlenen tüketim alışkanlıklarımızın bir parçası olan tam buğday unu, dengeli ve doğru beslenmek için güçlü bir besin olma özelliğine sahip. Peki, tam buğday unu gluten hassasiyeti veya çölyak hastalığı olan kişilerin beslenme düzenlerine de dahil olabilir mi? Hadi öğrenelim!
Tam buğday ununun her geçen gün farklı tariflerde ve atıştırmalıklarda karşımıza çıkıyor olması, aklımıza şu soruyu düşüyor: “Tam buğday ununda gluten var mı?” Soru aslında çok basit gibi görünüyor olsa da, gluten hassasiyeti bulunan kişiler için cevabı oldukça kıymetli. O yüzden hemen söyleyelim, tam buğday unu gluten içeriyor. Bu yazımızda tam buğday ununu merceğimiz altında aldık ve bu un çeşidinin içeriği, faydaları ve daha fazlasını sizler için bir araya getirdik. O zaman hiç vakit kaybetmeden başlayalım!
| Gluten duyarlılığı, tahıl ürünlerinde bulunan bir protein grubu olan glutenin bazı bünyelerde sindirim ve bağırsakta emilim gösterememesi sonucu ortaya çıkıyor. Bağırsakta tahribata yol açan gluten, şişkinlik, hazımsızlık ve karın ağrısı gibi şikayetleri beraberinde getiriyor. |
Tam Buğday Unu Nedir?
Tam buğday unu, buğdayın tüm kısımlarını içeren ve beyaz unla karşılaştırıldığında besin değeri çok daha yüksek olan bir un çeşidi. Rafine edilmemiş buğdayın öğütülmesiyle elde edilen tam buğday unu lif, vitamin ve mineral bakımından fazlasıyla zengin bir içerikle karşımıza çıkıyor. Buğdayın çekirdek ve tohum kısmını da içerisinde barındıran tam buğday unu, buğday özü ve kepek bakımından doygun olması bakımından lezzetli bir tada sahip. Öyle ki tam buğday unu, hamur işlerinde ve atıştırmalık tariflerinde de bu nedenle sıklıkla tercih ediliyor.
Tam Buğday Ununun Faydaları Nelerdir?
- Tam buğday unu, yüksek oranda lif içeren yapısı sayesinde sindirim sisteminin düzenlenmesine yardımcı oluyor.
- Tam buğday unu yavaş sindiriliyor. Böylece kan şekeri seviyesinde ani bir artış yaşatmıyor, hatta kan şekerinin dengede olmasına da katkıda bulunuyor.
- Tam buğday unu, diyet lifi içerdiği için uzun süre tokluk hissi veriyor.
- B ve E vitaminleri ile potasyum, selenyum, folat ve demir minerallerini içeren zengin yapısıyla tam buğday unu, vücudun ihtiyaç duyduğu enerjinin bir kısmını karşılıyor.
Tam Buğday Ununun İçerdiği Vitaminler Nelerdir?
- B1, B3 ve B9 vitaminleri
- E vitamini
- Demir
- Selenyum
- Tiamin
- Riboflavin
- Niasin
- Folat
Tam Buğday Unu Hangi Besin Öğelerini İçerir?
| Besin Değerleri | 100 Gr | 200 Ml |
| Karbonhidrat (g) | 71,97 | 79,17 |
| Protein (g) | 13,21 | 14,53 |
| Yağ (g) | 2,50 | 2,75 |
| Lif (g) | 10,70 | 11,77 |
| Kolesterol (mg) | 0 | 0 |
| Sodyum (mg) | 3 | 3,3 |
| Potasyum (mg) | 337 | 370,7 |
| Kalsiyum (mg) | 32 | 35,2 |
| Vitamin A (iu) | 2 | 2,2 |
| Vitamin C (mg) | 0 | 0 |
| Demir | 3,40 | 3,74 |
Tam buğday unu, besin değeri açısından oldukça zengin bir içeriğe sahip. Aynı zamanda 100 gr tam buğday unu 374 kaloriye karşılık geliyor. Besin değeri ve kalori oranıyla bu un çeşidi dengeli beslenmeyi destekliyor. Tam buğday unu yüksek lifli, vitaminli ve mineralli yapısıyla beyaz un tüketmek istemeyenler için verimli tüketim sunan bir alternatif oluyor.
| Gıda Derneği bünyesinde hazırlanan “Tam Buğday Unu ve Fonksiyonel Özellikleri” adlı makalede, tam buğday ununun düşük glisemik indeksli ve düşük kalorili kompleks karbonhidratlara sahip olduğu belirtiliyor. Bunun yanı sıra tam buğday ununun B kompleksi ve E vitaminleri ile fenolik maddeler ve kalsiyum gibi minerallerce, ayrıca prebiyotik ve antioksidan etkili bileşenlerce de zengin bir içerik olduğu ifade ediliyor. |
Çölyak Hastaları Tam Buğday Unu Tüketebilir mi?
Tam buğday unu ve organik tam buğday unu nasıl işlenirse işlensin, tahıl ailesinin bir parçası. Dolayısıyla tam buğday unu maalesef yüksek oranda gluten içeriyor. Kısacası “Çölyak hastaları tam buğday unu yer mi?” sorusunun yanıtı, ne yazık ki “hayır” oluyor.
Uzmanlar, çölyak rahatsızlığından mustarip olan kişilerin az miktarda bile tam buğday unu tüketmemesi gerektiğinin vurgusunu yapıyor. Diğer tüm gluten içeren gıdalar gibi, tam buğday unlu ekmek ve tüm tam buğday unu içeren gıdaların çölyak hastası ve gluten hassasiyeti olan kişilerce tüketilmemesi tavsiye ediliyor. İçeriğinde tam buğday unu bulunan gıdalar yerine glutensiz ekmek ve atıştırmalıklara yönelmek çok daha uygun bir tercih oluyor.
Tam Buğday Unu Zararlı mıdır?
Tam buğday unu besleyici içeriği ve lifli yapısıyla insan vücudu için pek çok olumlu etki sunuyor. Ancak bununla birlikte, içerisinde bulunan glutenden dolayı çölyak hastası ve irritabl bağırsak sendromuna sahip kişilerde şişkinlik, karın ağrısı ve kabızlık gibi şikayetlere neden olabiliyor. Bu noktada özellikle bu tarz şikayetlere sahip olan bireylerin, tam buğday unu içeren gıdalar tüketmeden önce doktoruna danışması şart oluyor. Bunlar dışında tam buğday ununun standart beslenen kişiler için zararlı olabileceğine dair herhangi bir araştırma bulunmuyor.
Tam Buğday Unu Tüketirken Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?
Tam buğday unu her ne kadar düşük kalori oranına ve yüksek lif içeriğine sahip olsa da, bu unu tüketirken da bazı detayları göz önünde bulundurmak gerekiyor. Öncelikle tam buğday ununu ekmek olarak tüketmek isteyen bireylerin aşırıya kaçmadan ve dengeli bir şekilde tüketmesi önemli. Bununla birlikte, kronik rahatsızlığı olan kişilerin de tam buğday unu içeren ürünleri diyet listesine eklemeden önce uzman bir hekime başvurması oldukça önemli. Doktorun yönlendireceği miktarda tam buğday unu içeren gıdalar tüketmek, çok daha verimli bir beslenme düzenine sahip olmayı mümkün kılıyor.
| Dilerseniz web sitemizde bulunan “Gluten Var mı?” bölümünden başka hangi gıdalarda gluten olup olmadığını öğrenebilirsiniz! |
*Bu sayfada yer alan açıklamalar, sağlık tavsiyesi ve uyarı niteliği taşımamakta olup sadece bilgi edinimi amaçlıdır.
MD, Prof. Deniz Güney Duman tarafından onaylanmıştır.
Kaynakça: