Balık, yaz ve kış sofralarının olmazsa olmazı! Bu vazgeçilmez besin, lezzetiyle olduğu kadar güçlü besin değerleri ile de öne çıkıyor. Peki, acaba balık gluten içerir mi? Öğrenmek için doğru yerdesiniz!
Balık, az yağlı ve yüksek kaliteli bir protein olmasıyla beslenme programlarında mutlaka yer alması gereken besinlerden biri! Fakat balığın önemi yalnızca bununla kalmıyor. Sahip olduğu vitamin ve mineraller sebebiyle balık, uzun vadede birçok hastalığın ortaya çıkış riskini azaltmaya da katkıda bulunuyor. Öyle ki önemli bir omega 3 yağ asidi kaynağı olmasıyla bu besin, kardiyovasküler sistemin ve beynin ideal fonksiyonlarını sürdürmeye yardımcı oluyor. Üstelik tüm etkileri yalnızca bu kadarla sınırlı değil!
Balık, birçok vitamin ve mineral içermesi ile uzmanlar tarafından düzenli olarak tüketilmesi önerilen besinler arasında bulunuyor. Örneğin; Amerikan Kalp Derneği ideal bir beslenme programının haftada en az iki kez balık içermesi gerektiğini söylüyor.
Peki, tüketimi böylesine önemli olan bir besin, özel bir diyet uygulaması gereken çölyak hastaları ve gluten hassasiyetine sahip kişiler tarafından tüketilebilir mi dersiniz? Gelin, bu sorunun cevabına birlikte bakalım ve balıkta gluten var mı öğrenelim!
Balıkta Gluten Var mı?
Her damak zevkine uygun balık çeşitleri olduğu gibi farklı pişirme stilleri gerektiren balıklar da bir hayli fazla! Örneğin; yaz balıkları arasında barbun, mezgit, levrek, sardalya, istavrit, çinekop gibi lezzetli çeşitler bulunuyor. Kış balıkları ise soğuk mevsimlerde daha da lezzetli hale gelen hamsi, lüfer, palamut ve somon gibi balık çeşitlerinden oluşuyor.
Tüm balıklar, kişisel tercihe ve zevke uygun birçok pişirme stiliyle sofralara gelebiliyor. Hem vitamin ve mineraller bakımından son derece zengin olan hem de lezzeti ile pek çok kişinin favorisi olan balığın gluten içerip içermediği ise oldukça fazla merak ediliyor. Öyleyse sizi daha fazla bekletmeden açıklayalım! Balık gluten içermiyor. Ancak balığın doğal glutensiz yapısını koruyabilmesi için taze ve işlem görmemiş şekilde tüketilmesi gerekiyor.
Marketlerden alınan işlenmiş balıklar, üretim aşamasında çapraz bulaşmaya uğrayarak glutenli hale gelebiliyor. Bu şekilde satılan ürünlerin “glutensiz (gluten-free)” etiketi taşıyıp taşımadığını kontrol etmek gerekiyor. Bunun yanı sıra balığın glutensiz yapısını koruyabilmek için glutensiz malzemelerle hazırlamak ve pişirmek büyük önem taşıyor. Örneğin; doğal yapısı glutensiz olan mısır unu, balık kızartmak için uygun bir seçenek oluyor. Fakat gluten içeren buğday unu doğal olarak balığı da glutenli hale getiriyor.
Balığın Besin Öğeleri
Gluten hassasiyetine veya çölyak hastalığına sahip olan kişiler, glutenli olan bir gıda zengin besin öğelerine sahip olsa dahi o gıdayı tüketemiyor. Bu sebeple balık gibi önemli bir gıdanın glutensiz diyet uygulaması gereken kişiler tarafından tüketilebilmesi büyük bir avantaj oluyor. Çünkü bu sayede pek çok vitamin, mineral ve yağ asidini doğal yollarla vücuda almak mümkün hale geliyor. Balığın içerdiği besin öğeleri balık çeşidine ve pişirme şekline göre farklılık gösterebiliyor. Buna karşılık bazı balık çeşitlerinin besin öğeleri şu şekilde karşılaştırılabilir:
Balık Yağında Gluten Var mı?
Balık yağı, omega 3 yağ asitleri, D ve B2 vitamini (riboflavin) bakımından son derece zengin bir hayvansal yağ çeşidini oluşturuyor. En çok yağ içeren balıklar arasında ringa balığı, sardalya, somon, alabalık, hamsi ve ton balığı geliyor. Açık denizlerde yetiştiği için yüksek yağ oranına sahip olan bu balıklar, “derin deniz balıkları” olarak da adlandırılabiliyor. Tüm balık çeşitleri gibi yağlı balıklar da doğal haldeyken gluten içermiyor.
Balık tüketmek istemeyen kişiler, balık yağındaki önemli besin öğelerini alabilmek adına hekim tavsiyesiyle balık yağı takviyeleri kullanabiliyor. Balık yağı takviyeleri uskumru, ringa ve ton balığı gibi yağlı balıklardan elde ediliyor. Balık yağları sıvı ve kapsül formda olmak üzere ikiye ayrılıyor. Peki, gelelim asıl soruya: Balık yağı gluten içerir mi?
Birçok balık yağı markası, yağın elde edildiği balıklar gluten içermediği için “glutensiz ürün” etiketine sahip oluyor. Ancak çapraz bulaşma vb. riskler doğrultusunda gluten içeren balık yağı çeşitleri de olabiliyor. Bu sebeple balık yağı satın almadan önce etiket bilgisini dikkatlice incelemek gerekiyor.
Ton Balığında Gluten Var mı?
Ton balığı, birbirinden lezzetli sandviçlerin ve özel yemek tariflerinin olmazsa olmazı. Kendine has lezzeti ve zengin vitamin mineral içeriği sayesinde ton balığı, en çok tüketilen balık çeşitleri arasında bulunuyor. Bu besin, kolay hazırlanabilen bir gıda alternatifi olmasıyla da sıkça tercih ediliyor. Ton balığının glutenli olup olmadığı da haliyle sevenleri tarafından merak ediliyor. Öyleyse hemen açıklayalım!
Ton balığı doğal yapısında gluten içermiyor. Konserve ton balığı çeşitlerinin birçoğu da glutensiz beslenmeye uygun oluyor. Ancak bazı konserve ton balıkları, çapraz bulaşmaya bağlı olarak gluten içerir hale gelebiliyor. Bunun için konserve ton balığı satın almadan önce etiket bilgisinde glutensiz/gluten-free ibaresi olup olmadığını kontrol etmek gerekiyor.
*Bu sayfada yer alan açıklamalar, sağlık tavsiyesi ve uyarı niteliği taşımamakta olup sadece bilgi edinimi amaçlıdır. Günlük beslenmenize eklemek istediğiniz besinler hakkında önce mutlaka diyetisyeninize danışmalısınız.
MD, Prof. Deniz Güney Duman tarafından onaylanmıştır