Glutenin bazı bünyelerdeki olumsuz etkileri, kişileri gluten içeren besinlerden uzak durmaya itebiliyor. Peki, en sevilen tatlı-tuzlu tariflerin başrolü susam gluten içerir mi? Öğrenmek için okumaya devam edebilirsiniz!
Özene bezene hazırlanan tariflerin son dokunuşu, pekmezin yakın dostu olan tahinin ana malzemesi, ünü Türk mutfağından dünyaya yayılan simitin olmazsa olmazı… Evet, susamdan bahsediyoruz! Neredeyse her Türk mutfağının başlıca malzemelerinden biri olan susam, tariflere kattığı lezzetli dokunuşun yanı sıra görsellik bakımından da etkileyici bir unsur oluyor. Öyle ki susam ve çörek otu, pek çok tarifin ayrılmaz ikilisini oluşturuyor. Peki, yalnızca bu kadar mı sandınız? Elbette hayır!
Susam faydaları ile sıkça tavsiye edilen besinler arasında da başı çekiyor. Böylelikle susam yalnızca tariflere kattığı lezzetten değil, zengin içeriğinden de dolayı da sıklıkla tüketiliyor ve tariflerde kendisine yer buluyor. Çölyak hastalığı ve gluten intoleransı gibi özel bir beslenme gereksinimi duyulan rahatsızlıklar, her besinin gluten içeriğini sorgulamayı gerekli kılıyor. Peki, çölyak hastalığı veya gluten duyarlılığına sahip olan bireylerin uzak durması gereken gluten susamda bulunuyor mu dersiniz? Haydi, sizi daha fazla meraklandırmadan yanıtlara geçelim!
Susamda Gluten Var mı?
Susam, pedaliaceae (susamgiller) familyasına ait olan çiçekli bir bitki türünü oluşturuyor. Ancak susam adlandırması, günümüzde kullanıldığı haliyle bu bitkinin çiçeklerinin içerisinde bulunan minik tohumlar için kullanılıyor. Susam tohumlarının sahip olduğu vitaminler, mineraller ve yağlar, bu değerli besini tarih öncesi çağlardan bugüne önemini koruyan gıdalardan biri haline getiriyor. Peki, gluten tüketmemesi gereken çölyak hastaları susam yiyebilir mi dersiniz?
Birçok tarifin ana veya yardımcı malzemelerinden biri olan susam, doğal yapısında gluten içermiyor. Böylece bu besin, çölyak hastaları ve gluten hassasiyeti bulunan kişiler tarafından rahatlıkla tüketilebiliyor. Ancak susamların üretim aşamasında kontaminasyona (çapraz bulaşmaya) uğrama riski bulunuyor. Böyle bir durumun sonucunda susamlar maalesef ki gluten içerir hale gelebiliyor. Bu nedenle susam tercihini mutlaka mutlaka “glutensiz/gluten-free” etiketine sahip olan markalardan yana yapmak gerekiyor.
Glutensiz bir besin olan susam, dünya çapında gıda alerjisine yol açan en yaygın dokuzuncu besin olarak biliniyor. Bu nedenle susamı gluten ekseninin yanı sıra alerjik reaksiyon bakımından da değerlendirmek gerekiyor.
Susam Yağı Gluten İçerir mi?
Susam, dünyanın en değerli yağlı tohumları arasında bulunuyor. Öyle ki susamın sahip olduğu yağ oranı, bilinen diğer yağlı tohumlardan yaklaşık yüzde 50 daha fazla oluyor. Hatta bu nedenle susam, “yağlı tohumların kraliçesi” olarak isimlendiriliyor. Susam tohumlarının içindeki yağa ulaşmak için tohumlar önce kurutuluyor, ardından çeşitli yöntemlerle eziliyor ve böylece yağ çıkarılıyor.
Susam yağı, doğal yapısında gluten içermeyen bir besin olan susam tohumlarından elde edildiği için -herhangi bir katkı maddesi içermediği müddetçe- gluten barındırmıyor.
Fakat susam yağı da üretim aşamasında gıdanın kendisi gibi çapraz bulaşmaya uğrayabiliyor. Glutenli mamullerle çapraz bulaşmaya uğramış olan susam yağı da glutenli bir yapıya dönüşüyor. Bu nedenle gluten intoleransı ve çölyak hastalığı bulunan kişilerin tercih edeceği susam yağının muhakkak “glutensiz” etiketine sahip olması gerekiyor.
Susamlı Simit Gluten İçerir mi?
Simit, susam kullanımının en çok öne çıktığı gıdalardan biri oluyor. Simite anlam ve lezzet katan en önemli malzemelerden biri de dolayısıyla susam oluyor. Simitin yapım aşamasında maya, un, su ve tuz kullanılıyor. Simit hamuru halka şekline getirilerek önce pekmeze, ardından susama batırılıyor. Fırından çıkan simit, çıtır çıtır lezzetiyle ve mis gibi kokusuyla yediden 70’e herkesin favorisi oluyor.
Peki, susamlı simitte gluten var mı? Aksini umanlar için üzücü ama evet!
Simit yapımında kullanılan un ve maya gluten içeriyor. Ayrıca glutensiz un ve mayalardan yapılsa dahi simitin yapım aşamasında yüksek oranda çapraz bulaşmaya uğrama riski bulunuyor. Bu sebeple simitin olmazsa olmaz malzemesi susam gluten içermese de, susamlı simit gluten içerebiliyor. Ancak çölyak hastalığı ve gluten hassasiyeti bulunan kişiler, glutensiz un ve glutensiz maya çeşitleri ile evde glutensiz simit tarifleri hazırlayabilir. Fakat ev mutfağında da glutenli ürünlere temas eden materyaller varsa, bunları ortadan kaldırmak büyük önem taşıyor.
“Glutensiz” etiketiyle satışa sunulan taze veya dondurulmuş simitleri de güvenle tüketebilirsiniz.
Susamlı Bisküvi Gluten İçerir mi?
Susam, tatlı ve tuzlu bisküvilerin en sevilen tamamlayıcılarından biri. Peki, susamlı bisküvide gluten bulunuyor mu? Şöyle ki, ev ortamında yapılan susamlı bisküviler tüm malzemelerin glutensiz alternatiflerden seçilmesi ve çapraz bulaşma riskinin ortadan kaldırılması ile glutensiz bir şekilde hazırlanabiliyor. Ancak hazır olarak satışa sunulan susamlı bisküviler, üretimde kullanılan diğer malzemelerin ve koruyucu maddelerin gluten içermesi sebebiyle gluten ihtiva edebiliyor. Bu noktada susamların glutensiz oluşu, glutenden uzak durması gereken kişiler için tek başına yeterli bir sebep sunmuyor.
Bunun yanı sıra, üretimde kullanılan tüm malzemelerin gluten içermeyen alternatiflerden seçildiği susamlı bisküviler çölyak hastaları ve gluten intoleransı bulunan kişiler tarafından güvenle tüketilebiliyor. Elbette bu noktada ürünlerin glutensiz mamullere özel hatlarda üretilerek “glutensiz” etiketiyle satışa sunulup sunulmadığına da dikkat etmek gerekiyor. Özetle; susamlı bisküvi üretim sürecine göre hem glutenli hem de glutensiz olabiliyor.
Susam Besin Değerleri Nelerdir?
Susamın faydaları yüzyıllar öncesinden bugünlere uzanıyor. Bunun en önemli sebebini ise susamda bulunan vitaminler ve mineraller oluşturuyor. Aynı zamanda proteinler ve antioksidanlar bakımından da zengin olan susam, kolesterol ve kan şekerini ideal dengede tutmaya yardımcı olmasıyla da biliniyor. Susamın içerdiği besin öğeleri ise şu şekilde sıralanabiliyor:
*Bu sayfada yer alan açıklamalar, sağlık tavsiyesi ve uyarı niteliği taşımamakta olup sadece bilgi edinimi amaçlıdır. Günlük beslenmenize eklemek istediğiniz besinler hakkında önce mutlaka diyetisyeninize danışmalısınız.