Çölyak hastalığıyla mücadele ediyor ve engelli raporu alıp alamayacağınızı merak ediyorsanız aradığınız detaylar sayfanın devamında!
Hem günlük yaşamını kolaylaştırmak hem de sosyal haklarını güvence altına almak isteyen çölyak hastası bireylerin akıllarına ise tek bir soru geliyor: Çölyak hastaları engelli raporu alabilir mi? Buyurun, birlikte öğrenelim!
Engelli Raporu Nedir?
Engelli raporu, T.C. Sağlık Bakanlığı ve ilgili heyetlerin düzenlediği, engelli bireylerin engellilik durumlarını, engel gruplarını, engellilik tür ve derecelerinin değerlendirmesini sunan temel bir belge. T.C. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından yayınlanan Engelliler için Bilgilendirme Rehberi adlı kılavuzda belirtildiği üzere bu rapor, kişinin engellilik durumunu resmi olarak belgeleyerek çeşitli sosyal, ekonomik ve hukuki haklara erişim konusunda önemli avantajlar sağlıyor.
Engelli Raporu Nerelerde Kullanılır?
Engelliler için sağlık kurulu raporunun, bireylerin çeşitli hak ve hizmetlere erişim sağlaması için gerekli bir belge olduğunu artık biliyorsunuz. T.C. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının yayınladığı rehbere göre bu belge engelli aylığı, evde bakım yardımı, bakım hizmetleri, özel eğitim, istihdam ve sağlık gibi alanlarda çeşitli avantajlardan yararlanmak için kullanılıyor. Ayrıca engellilere özel olarak sunulan vergi indirimleri, vergi muafiyetleri ve farklı alanlardaki indirimlerin düzenlenmesinde de önemli bir rol üstleniyor.
Engelli raporu aynı zamanda askerliğe elverişsiz raporu olarak da kullanılabiliyor. 12 Kasım 2015 tarihinde Resmi Gazete’de yayınlanan Türk Silahlı Kuvvetleri Sağlık Yeteneği Yönetmeliğine göre, bu doğrultuda çölyak hastaları da askerlikten muaf tutuluyor.
Engelli Raporu Kim Tarafından Verilir?
Engelli raporu sadece T.C. Sağlık Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş heyetlerden alınıyor. Bu heyetler genellikle devlet hastanesi, üniversitesi hastanesi veya diğer sağlık kuruluşlarının bünyesinde oluyor. Engelli sağlık kurulu raporu düzenlemeye yetkili sağlık kuruluşları listesi, T.C. Sağlık Bakanlığına ait web sitesinde ayrıntılı olarak yer alıyor.
Engelli raporu almak isteyen bireyler öncelikle ilgili sağlık kuruluşlarına başvuruyor. Ardından yapılan gerekli tetkik ve muayenelerden geçiyor. Yapılan değerlendirmeler sonucunda kişinin engel durumu belirleniyor ve raporla tescil ediliyor.
Çölyak Hastalığının Engel Oranı Var mıdır?
Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM)’nin yayınladığı Çölyak Hastalığının Teşhis Aşamasında, Sebeplerinin, Sonuçlarının ve Bu Hastalığa Maruz Kalanlara Sağlanabilecek Yardımların Araştırılarak Alınması Gereken Önlemlerin Belirlenmesine İlişkin Kurulan Meclis Araştırma Komisyonu Tutanak Dergisi’ndeki bilgilere göre çölyak hastalığı için engel oranı yüzde 25 kabul ediliyor.
Çölyak hastalığı engel oranının belirlenmesinde üst sindirim yollarının kalıcı bozukluklarına dair sınıflandırma kriterleri esas alınıyor. 16 Aralık 2010 tarihinde Resmi Gazete’de yayınlanan Engel Oranları Cetveli’nde sınıflandırma kriterleri şu şekilde belirtiliyor:
| Üst Sindirim Yollarının Kalıcı Bozukluklarına Dair Engel Oranları | |
| Engel Oranı | Açıklama |
| % 10 | Üst sindirim kanalına ait semptom ve bulgular veya anatomik kayıp ya da değişim Sürekli tedavinin gerek olmaması İstenilen düzeyde kiloyu sürdürebilmeOperasyon sonrası sekel olmaması. |
| % 25 | Üst sindirim kanalına ait semptom ve bulgular veya anatomik kayıp ya da değişim Semptom ve işaretlerin kontrolünde uygun diyet kısıtlaması ve ilaç tedavisi gerektirmesi veya nütrisyonel yetmezlikİdeal kilonun en fazla yüzde 10 altında olması. |
| % 50 | Üst sindirim kanalına ait semptom ve bulgular veya anatomik kayıp ya da değişim Uygun diyet kısıtlaması ve ilaç tedavisi ile tamamen düzelmeyen semptom, işaret ve beslenme durumu Üst sindirim kanalı rahatsızlığı nedeniyle ideal kilonun yüzde 10 ila 20 altında olması. |
| % 75 | Üst sindirim kanalına ait semptom ve bulgular veya anatomik kayıp ya da değişimTedaviyle kontrol altına alınamayan semptomlarÜst sindirim kanalı Rahatsızlığı nedeniyle İdeal kilonun > yüzde 20’nin altında olması. |
| TBMM Genel Kurulu tarafından yayınlanan görüşme metnine göre Avusturya’da çölyak hastaları yüzde 65 oranında engelli hasta olarak kabul ediliyor. Çölyak hastalığının engel oranının artırılması konusunda Türkiye’de de çalışmalar devam ediyor. |
Çölyak Hastalarının Engel Oranı Rapor Aldırır mı?
T.C. Sağlık Bakanlığının yayınladığı Çölyak Hayatınıza Engel Değil adlı rehberde, ülkemizde çölyak hastası bireylerin yalnızca yüzde 10’una tanı konulduğu belirtiliyor. Bu sayı yaklaşık 850 bin insana tekabül ediyor. Göz ardı edilemez bir kitle olan çölyak hastası bireylerin birçoğu engelli raporu almayı talep ediyor.
T.C. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından yayınlanan Engelliler için Bilgilendirme Rehberi adlı kılavuza göre bir bireyin engelliler için sağlık kurulu raporu alabilmesi için engel oranının en az yüzde 40 olması gerekiyor. Yukarıda değindiğimiz üzere çölyak hastaları için engel oranı ise yüzde 25. Bu nedenle çölyak hastalığına sahip bireyler engelli raporu alamıyor ve ilgili haklardan yararlanamıyor.
*Bu sayfada yer alan açıklamalar, sağlık tavsiyesi ve uyarı niteliği taşımamakta olup sadece bilgi edinimi amaçlıdır. Çölyak hastalığı tanı ve tedavisi, engelli raporu ve diğer tüm hususlar hakkında ilgili sağlık kuruluşlarına başvurmanız gerekmektedir.
Kaynaklar:
- Çölyak Hastalığında Aile Hekimleri için Tanı, Tedavi ve İzlem Rehberi, T.C. Sağlık Bakanlığı, 2019. (çevrim içi)
- Çölyak Hayatınıza Engel Değil, T.C. Sağlık Bakanlığı, 2015. (çevrim içi)
- Engelli Sağlık Kurulu Raporu Düzenlemeye Yetkili Sağlık Kuruluşları Listesi, T.C. Sağlık Bakanlığı (çevrim içi)
- Engelliler için Bilgilendirme Rehberi, T.C. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, 2019. (çevrim içi)
- Türk Silahlı Kuvvetleri Sağlık Yeteneği Yönetmeliği, Mevzuat, 2015. (çevrimiçi)
- Çölyak Hastalığının Teşhis Aşamasında, Sebeplerinin, Sonuçlarının Ve Bu Hastalığa Maruz Kalanlara Sağlanabilecek Yardımların Araştırılarak Alınması Gereken Önlemlerin Belirlenmesine İlişkin Kurulan Meclis Araştırma Komisyonu, Türkiye Büyük Millet Meclisi, 2017. (çevrim içi)
- Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulu, “(10/518) No.lu Çölyak Hastalığıyla İlgili Farkındalık Yaratılması, Teşhis Aşamasıyla İlgili Önlem Alınması, Sebep ve Sonuçlarının Detaylı Bir Şekilde Araştırılması ve Bu Hususlarda Çözümler Üretilmesi, Ayrıca Bu Hastalığa Maruz Kalan Hastalara Kalıcı Yardımlar Sağlanması Amacıyla Bir Meclis Araştırması Açılmasına İlişkin Önergenin Ön Görüşmesi”, Türkiye Büyük Millet Meclisi, 2017. (çevrim içi)